DÜNYADA HUKUK EĞİTİMİ VE AVUKATLIK STAJI

DÜNYADA HUKUK EĞİTİMİ VE AVUKATLIK STAJI
ALMANYA
Almanya’da hukukun klasik meslekleri olarak adlandırabileceğimiz Avukatlık, Hakimlik, Savcılık ve Noterlik için ortak bir staj eğitim sistemi uygulanmaktadır. Stajın organizasyonu ve
finansmanı devlet tarafından sağlanmakta olup staja başlayabilmek için hukuk fakültesi mezunu olmak şartı aranmaktadır. Hukuk fakültesi mezunları üniversiteler tarafından yapılan
birinci sınavı başarı ile kazanmaları durumunda devlet tarafından staja başlatılmayı beklerler.
Bekleme süresi iki yıla kadar çıkabilmektedir. Birinci sınavda iki kez başarısız olan öğrenciler
hukukun klasik mesleklerinden birini ifa etme şanslarını kaybederler.
Staj süresince stajyerlere teorik ve pratik eğitim verilmektedir. Pratik eğitim zorunlu ve
seçmeli olmak üzere iki bölümden oluşur. Stajyerler, zorunlu eğitim bölümünde her biri 3’er
aydan oluşan dönemlerde sırasıyla hukuk mahkemelerinde, ceza mahkemeleri veya
savcılıklarda, idari mercilerde ve son olarak 9 aylık bir süreyle Rechtsanwalt (avukatlık)
eğitimi görülmektedirler. Seçmeli eğitim bölümünde ise stajyerler tercih ettikleri herhangi bir
özel veya kamu kurumunda, avukat yanında yada mahkemelerde eğitim görmektedirler.
Staj'ın süresi iki senedir. Staj eğitimi, hakimler ve alanlarında uzman resmi görevliler tarafından verilmektedir. Bazı eyaletlerde staj süresince Avukatlık Sınavı niteliğindeki “2.Sınav”a hazırlayıcı nitelikte deneme sınavları yapılmakta ve her ders sonunda eğitmenler tarafından her bir stajyer hakkında hazırlanan değerlendirme raporları stajyerlerin dosyalarına işlenmektedir. 2.Sınav”, staj süresince alınan eğitimlere ilişkin sözlü ve yazılı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Yazılı sınav, staj eğitiminin yalnızca zorunlu kısmına ait olup, sözlü sınav ise staj süresinin tamamını kapsayacak şekilde düzenlenmektedir. İkinci sınavı başarı ile tamamlayan stajyerler avukat olmaya hak kazanırlar.
İNGİLTERE ve GALLER
İngiltere Galler hukuk sistemi Common Law olarak adlandırılan içtihat hukukuna dayanmaktadır. Ülkemizin de dahil olduğu Kıta Avrupa’sı sisteminden olukça farklı olan sistemde avukatlık mesleği iki uzmanlaşma dalına bölünmüştür. Bunlardan ilki duruşma avukatı veya duruşmaya çıkan avukat olarak adlandırabileceğimiz Barrister’lar, ikinci grup ise dosya avukatı veya duruşmaya çıkmayan avukatlar olarak adlandırabileceğimiz Soliciter’lardır. Avukatlık mesleğindeki ikili ayrım mesleki eğitim ve staj sistemlerinde de kendini göstermektedir.
AVUSTURYA
Avusturya’da avukat olmak için üniversitelerin hukuk bölümlerinden mezun olmak zorunludur. Hukuk eğitimi dört yıldır. Avusturya’da staj eğitimi, AWAK(Anwaltsakademia GesmbH)(Avukatlar Akademisi) tarafından düzenlenmektedir. Staja başlamak için sınav olmamakla beraber adayın Rechtswissenschaftliche Diplomstudium(Hukuk Bilimi Diploma Çalışması)’u tamamlaması ve Magister der Rechtswissenschaft (Hukuk Bilimi Mastırı) derecesini alması gerekmektedir. Staja kabul için, Hukuk Fakültesi mezunu olmanın yanında Avusturya, İsviçre veya AB vatandaşı olma şartı aranmaktadır. Staj finansmanının %5’ini stajyer; %95’ini ise yanında staj yapılan avukat karşılamaktadır. Staj eğitiminde her kurs 1,5 gün olmak üzere 100 kurs verilmektedir. Avukatlar Akademisi tarafından önerilen kurs programı; “temel dersler” ve “özel derslerden” oluşmaktadır. Temel dersler(kurs) stajın zorunlu bölümünü oluşturmaktadır. Temel dersler, stajyerlerin çalıştıkları avukatın yanında öğrenme imkânı bulamadıkları konulardan oluşmaktadır. Özel dersler ise, mesleğin icrasında gerekli olan teknik bilgiyi artırmaya yönelik derslerdir. Staj derslerinde puan uygulanmamaktadır. Pratik eğitim, her yıl en az üç gün süreyle mahkeme simülasyonları ile gerçekleştirilmektedir. Avukatlar, hâkimler, psikologlar ve hukuk profesörleri tarafından verilen staj eğitiminin sonunda adaylar, sözlü ve yazılı olmak üzere iki bölümden oluşan bir avukatlık sınavına tabi tutulmaktadır.
YUNANİSTAN
Yunanistan’da devlet üniversiteleri hukuk tahsili eğitimi ve derecesi vermektedir. Hukuk eğitimi dört akademik yılda tamamlanmaktadır. Yunanistan Avukatlık Kanunu’na göre avukatlar stajyerden ve stajyerin eğitiminden sorumlu bulunmaktadır. Buna ilaveten üç büyük baro (Atina, Pire ve Selanik) staj kursları düzenlemektedir. Diğer şehirlerde ise, staj eğitiminin organizasyonu yanında staj yapılan avukata bırakılmıştır. Staja başlamak için sınav yapılmamaktadır. Ancak, Hukuk Fakültesi diplomasının yanında, adayın mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde staj için kayıt yaptırmış olması ve 33 yaşını aşmamış olması koşulları aranmaktadır. Stajın finansmanı, barolar tarafından, staj ücretleri ile sağlanmaktadır Atina, Selanik ve Pire şehirlerinde teorik ve pratik, diğer şehirlerde ise yalnızca pratik eğitim verilmektedir. Adaylar, bu sürede deneyimli bir avukat yanında çalışmaya ilaveten, (eğer varsa) barolar tarafından düzenlenen pratik eğitim seminerlerine katılmaktadırlar. Dersler temel hukuk dallarına ilişkin olup, katılım isteğe bağlıdır. Staj eğitimi, avukatlar ve hukuk profesörleri tarafından verilmektedir. Staj döneminde seçimlik kurslar vardır ve kurslar, haftada iki defa verilen derslerden oluşur. Bu derslerde Teorik Hukuk, Usul Hukuku ve Deontoloji konularında konferanslar verilmektedir. Staj süresince mümkün olduğu kadar çok derse katılım önerilmektedir. Düşük katılım halinde stajyerlere disiplin cezası verilmektedir. Verilen pratik eğitim kapsamında, stajyer, yanında staj yaptığı avukat tarafından eğitilip yetiştirilir. Avukat ve stajyer, duruşmalara beraber katılırlar, ancak stajyer bazı alt dereceli mahkemelerde tek başına dava takip edebilir. Bunu yanında Barolar, belli başlı mahkemelere, tapu sicil veya benzer kurum ve kuruluşlara toplu ziyaretler organize ederler. Staj sonunda girilen, Avukatlık Sınavı, sözlü ve yazılı olarak iki bölümden oluşmaktadır. Sınav soruları, Medeni Hukuk, Medeni Usul Hukuku, Ticaret Hukuku, Ceza Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukuku dallarından derlenmektedir.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
ABD’de avukatlık ruhsatı alabilmek için Hukuk Fakültesinden mezun olma şartı
bulunmakla beraber, baroya kayıt konusunda her eyalet kendi kuralını belirlemektedir.
ABD’de Hukuk eğitimi alabilmek için dört yıllık temel lisans eğitimini tamamlamış olmak
gerekmektedir. Hukuk fakültesindeki üç yıllık eğitim esnasında mahkemelerde deneyim (bir anlamda staj) ve pratik kur çalışmaları yapılmaktadır. Diğer bir ifade ile ABD avukat
olabilmek için toplam yedi yıl fakülte eğitimi gerekmektedir.
Kendine özgü yapısı olan ABD hukuk sisteminde, fakülteden mezun olduktan sonra staj
dönemi bulunmamaktadır. Ancak, bunun iki istisnası Delaware ve Vermont eyaletleridir. Bu
eyaletlerde 5 ay avukat yanında staj öngörülmüştür. Bu staj, eyalet baroları tarafından
organize edilmekte olup; staj için sınava girilmemektedir. Staj eğitimi, hem teorik hem de
pratik eğitim şeklinde yapılmaktadır.
Staj sonunda Baro sınavı yapılmaktadır. Sınav, iki günlük bir sınav şeklinde olup ilk
günü altı temel alanda (Anayasa Hukuku, Borçlar Hukuku, Ceza Hukuku, Deliller, Taşınmaz
Hukuku, Haksız Fiil) yapılan sınavdır. Sınavın ikinci günü çeşitli konularda görüş
yazılmaktadır. Buna ilaveten Mesleki Sorumluluk Testinden geçerli puan alınmış olmalıdır.
Bu sınav senede üç kez yapılmaktadır. Baro sınavını geçen adayların kişilik olarak mesleğe
uygun olmaları koşulu aranmakta ve buna ilişkin bir araştırma yapılmaktadır.

(Kaynak-eski.barobirlik.org.tr/ dünya ülkelerinde hukuk eğitimi ve avukatlık stajı)